Winnaars Prijs voor Examens 2019


De NVE kent de Prijs voor Examens toe aan een bijzondere, recente prestatie op het gebied van toetsing, beoordeling en examinering. De prijs wordt toegekend en uitgereikt tijdens Hét Examencongres aan een persoon, een groep personen of een instelling. Een jury beoordeelt de inzendingen aan de hand van onderstaande criteria:

  • creativiteit en inventiviteit,
  • waardevolheid voor anderen in de toets- en examenpraktijk,
  • overdraagbaarheid naar andere toetssituaties,
  • toetskwaliteit.

Dominique Sluijsmans (Zuyd Hogeschool) ontving van de jury de Prijs voor Examens voor Toetsrevolutie. Naar een feedbackcultuur in het hoger onderwijs’.

Goed onderwijs begint bij een visie op hoe wij onze studenten willen opleiden. Deze visie is leidend voor de wijze van toetsing. In het boek Toetsrevolutie staat toetsing om de ontwikkeling van studenten in het hoger (beroeps)onderwijs te stimuleren centraal. Het gaat dan vooral om een wijze van toetsing die studenten helpt inzicht te krijgen waar ze staan, waar ze naartoe moeten en hoe ze dat willen bereiken. Deze formatieve functie is van groot belang om studenten goed voor te bereiden op toetsen met een summatieve functie: is er daadwerkelijk geleerd en verdient een student uiteindelijk zijn diploma? Het boek Toetsrevolutie heeft tot doel opleidingsteams te inspireren tot een goede balans te komen tussen toetsen voor het leren, toetsen als leren en het toetsen van het leren. Voor dit doel hebben we gekozen voor een mix van 11 praktijkverhalen door docenten in het hoger onderwijs en 14 theoretische hoofdstukken, waaraan vele collega’s van zes Vlaamse en Nederlandse universiteiten en 12 hogescholen hebben meegewerkt. Thema’s die aan bod komen zijn o.a. ontwikkelingsgerichte feedback, peer feedback, professionele cultuur, het werken aan toetsbekwaamheid en comparatief beoordelen. Het boek sluit af met zes aanbevelingen voor de onderwijspraktijk. Toetsen biedt zoveel meer mogelijkheden dan alleen vaststellen wat is geleerd. Het gesprek over deze kansen is en blijft belangrijk om een goede aansluiting tussen het curriculum, het onderwijs en toetsing te realiseren

De jury, bestaande uit Rena Punt (Cinop), Ernie Schouten (HAN) en Wesley van ’t Hof (NVE), koos Toetsrevolutie omdat:

  • De jury gecharmeerd is van het boek maar nog meer van de gedachte achter het boek.
  • Het gezien wordt als een beweging (revolutie) waar velen door geïnspireerd raken.
  • Het boek door iedereen kosteloos te raadplegen is en derhalve een laagdrempelig karakter heeft.

Er werd, naast de juryprijs, ook een publieksprijs uitgereikt. Deze ging naar Harry Molkenboer (Bureau voor Toetsen en Beoordelen) voor de inzending ‘ToolKit voor het ontwikkelen, vaststellen, analyseren en beoordelen van toetsen’.

De ToolKit met 180 gevalideerde richtlijnen is bedoeld voor het ontwikkelen, vaststellen, analyseren en borgen van toetsen. De 180 richtlijnen zijn verdeeld over de volgende twaalf onderwerpen/toetsproducten: het basisontwerp van een toets (11), taalaspecten (5), leerdoelen (9), toetsmatrijs (4), casussen (6), gesloten vragen, vooral de meerkeuzevraag (32), ‘andere’ gesloten vraagvormen (16), open vragen (22), opdrachten (35), cesuur en normeren (5), de toets (25) en toets- en itemanalyse (10). Validatie heeft plaatsgevonden door twaalf toetsdeskundigen waarvan zes gepromoveerd.

De ToolKit bestaat uit 180 losse kaartjes, een boek en een A0-poster met een overzicht van alle richtlijnen en gekleurde kaarthouders om bij de beoordeling van een toetsproduct een richtlijn in een groene (voldoet), rode (voldoet niet), oranje (twijfel) of blauwe (niet van toepassing) kaarthouder te plaatsen.

Gebruik van de ToolKit leidt tot een snelle analyse of wordt voldaan aan richtlijnen voor formatieve en summatieve toetsen, een sterk gerichte discussie voor het verbeteren van een toetsproduct en een uniform gevalideerd referentiekader gericht op toetskwaliteit.